My poems …. Life and beauty .. sorrow and wisdom .. love and adventures … people , places and memories … Taher

INTERVIEW MET TAHER ALWAN (NL)

Monday, April 7, 2008 | Dr. TAHER ALWAN



INTERVIEW MET TAHER ALWAN Iraakse schrijver, filmcriticus en producer

by Gonnie put

De militaire invasie in Irak opende de doos van Pandora’, besluit Taher Alwan. Zelf werd de Iraakse schrijver, filmcriticus en producer opgejaagd en bedreigd maar zijn passie voor film bleef ongeschonden.
Op je 46ste ben je al twee keer je land ontvlucht.In de jaren 80 was er de oorlog met Iran, daarna de Iraakse inval in Koeweit. Na het VN handelsembargo in 1991 was het leven in Irak hard, onmenselijk. Er was nauwelijks elektriciteit en watertoevoer. Op dat ogenblik gaf ik les aan de kunstacademie. Later werd ik hoofd van het filmdepartement. Ik heb ook altijd filmrecensies geschreven voor kranten en tijdschriften. Zoals zoveel Iraakse kunstenaars, journalisten en hoger opgeleiden werd ik het voorwerp van bedreigingen. In 1996 besloot ik Irak te verlaten. Ik ging eerst lesgeven in Jordanië, daarna in Libië. Ik keerde pas terug naar Bagdad in 2003, na de val van Saddam Hoessein.
Waarom ging je terug?Ik wilde in Irak een vzw voor films oprichten. Dat was mijn grote droom en het is gelukt. Daarnaast startte ik, samen met Iraakse partners in Groot-Brittannië, met de redactie van een Arabische krant. Ik ging samenwerken met Amnesty International en producete documentaires van twee van mijn studentes. We draaiden met een budget van hooguit € 2000. De bedoelingen waren dan ook niet commercieel. Ik wilde vooral vrouwelijke filmmakers in Irak motiveren en hen een forum geven. Later groeide het idee om filmfestivals te organiseren. Omdat we erin slaagden steun te krijgen van de Franse ambassade in Bagdad, werd het een filmfestival over de Franse film.
Waarom ging je precies aan de Franse ambassade steun vragen?
Heel eenvoudig. Van Iraakse overheden kregen we altijd een nee op het rekest. We moesten wel op zoek naar buitenlandse investeerders. Toevallig ligt de Franse ambassade niet in de gevarenzone. Bagdad is opgesplitst in een groene en rode zone. De rode zone is ontoegankelijk wegens te gevaarlijk.
En de Fransen zagen wel wat in een filmfestival?
Meer zelfs, omdat de samenwerking zo goed verlopen was, waren zij bereid om opnieuw te investeren. Meteen organiseerden we het eerste internationale filmfestival in Bagdad met films uit 22 verschillende landen.
Het ging allemaal goed. Waar en wanneer liep het weer fout?Voor 2005 ondervonden we nauwelijks weerstand. Na 2005 werd dat anders. Omwille van het groeiende sektarische geweld was de veiligheid van de burgers niet langer gegarandeerd. De Amerikanen en de Britten hadden hierop geen antwoord. Veel mensen verlieten de hoofdstad om elders in het land een veiliger onderkomen te zoeken of vluchtten naar buurlanden als Syrië en Jordanië. Ik werd opnieuw het slachtoffer van dreigtelefoons en dreigbrieven. Ik ben geen politicus en doe niet aan politiek. Ik schrijf alleen maar over films. Wel kom ik als filmcriticus in kranten en op televisie. Ik had een bepaalde naambekendheid, daarom was ik een doelwit.
Van wie kwamen die bedreigingen?In Irak ken je je vijanden niet. De jongste jaren zijn er in het land 130 kunstenaars en 150 journalisten vermoord. Irak kende een heel actieve middenklasse van wie er nu veel gevlucht zijn. In het Verenigd Koninkrijk alleen al zitten 5000 Iraakse dokters. De gewone mensen en de middenklasse zijn niet verantwoordelijk voor die horror maar hebben er zwaar onder te lijden.
Ook jij bent opnieuw moeten vluchten?Hoeveel stress kan een mens aan?
Ik vreesde voor mijn leven. De beslissing om Irak opnieuw te verlaten viel me zwaar. Ik was bezig met de dingen die ik graag deed en ik moest mijn vrouw en zoontje achterlaten.
Wist je dat België je eindbestemming zou worden? Ja. Ik heb bewust voor België gekozen.
Hoezo? Kende je dit landje?Absoluut. Ik had er al veel over gelezen. Ik had thuis zelfs een kaart van België opgehangen. Mijn vrouw vroeg: ‘Waarom hang je die op?’ en ik zei: ‘Ik hou van dat land.’ Ik had ooit een vertaling gelezen van een artikel over Irak van de Belgische journalist Rudi Vranckx. Ik vond hem meteen een goede verslaggever. Onafhankelijk, eerlijk, objectief. Nadien heb ik hem ontmoet. Toen ik in België in het asielcentrum op mijn beslissing wachtte, heb ik hem een brief geschreven. Hij is me daar komen opzoeken. Sindsdien zijn we vrienden.
Rudi Vranckx kwam onlangs in het nieuws omdat hij zijn Iraakse tolk naar België had helpen vluchten. Een begrijpelijke beslissing maar er was ook kritiek. Waarom die ene wel en zovele anderen niet? Ik begrijp de beslissing van Rudi Vranckx volledig. Zijn tolk werd echt bedreigd. Hij verdedigt een mens die het verdient. Waarom die ene? Tja, waarom kiezen de VS 7000 van de 2 miljoen Iraakse vluchtelingen in vluchtelingenkampen? Het probleem is te omvangrijk. Je kan als beschermende overheid niet iedereen opnemen.
Nu heb je het over resettlement: vluchtelingen die in erbarmelijke omstandigheden in kampen leven als gastland uitnodigen om hen bescherming te bieden en een kans op een nieuwe toekomst. Sommige Europese landen doen dit al en in de VS, Canada en Australië is resettlement helemaal ingeburgerd. Moet België dit ook doen?In het algemeen denk ik dat resettlement goed is maar wel mits de juiste omkadering.
Welke rechten krijgen de vluchtelingen?
Wat is de situatie na de oorlog en hoe kan je mensen eventueel laten terugkeren?
Denk jij nog aan terugkeren?Teruggaan is nu geen optie. Ik vind hier mijn weg. Ik word regelmatig als jurylid voor filmfestivals gevraagd. Ik werk nog altijd samen met Amnesty International. Net vandaag heb ik vanuit Irak een documentaire gekregen over het leven van de vrouwen daar. De opdrachtgever is Amnesty. De organisatie gaat de documentaire gebruiken op de Internationale Vrouwendag op 8 maart. Via tentoonstellingen promoot ik hier ook het werk van Iraakse fotografen. We zoeken nu sponsors voor drie documentaires: één over Iraakse vluchtelingen en ontheemden, één over mijnen en clusterbommen en één over een Iraakse danseres. Ik wil ook erg graag een Iraaks filmfestival in Brussel organiseren. Ik ben dus vooral op zoek naar manieren om mijn land van hieruit te steunen. Intussen wacht ik op de komst van mijn vrouw en zoon. Zij kunnen hopelijk binnenkort naar België komen.
Toen de Amerikanen en de Britten in Irak geen massavernietigingswapens vonden, zijn ze de oorlog blijven verdedigen als enige manier om van Irak een democratie te maken.
Volg jij die redenering?
Het positieve aan de oorlog is dat Saddam Hoessein weg is. Maar na de val van Saddam slaagden de VS er niet in om de veiligheid te handhaven. Na vijf jaar invasie is er niets meer: geen elektriciteit, geen watervoorzieningen, geen veiligheid. Is dat een omgeving voor democratie? Mensen willen wel democratie maar verlangen eerst naar een normaal leven. Nu is in het land corruptie troef. De militaire invasie in Irak opende de doos van Pandora.
foto's: Reginald Dierckx(02/2008)
http://www.vluchtelingenwerk.be/actueel/taher_alwan.php

Tags: | 0 comments

No comments: